Rzymskokatolicka Parafia pw. św. Michała Archanioła została utworzona w XIII wieku. Z tej parafii pochodzi ks. biskup Czesław Domin.

Parafia św. Michała Archanioła powstała według przypuszczeń w latach 1290–1310 na terenie wsi Michałkowice i jest jedną z najstarszych parafii w kasztelanii bytomskiej i dekanacie sławkowskim.

Pierwsze potwierdzone wzmianki o parafii odnotowane w kolektoriach świętopietrza i dziesięcinach papieskich pochodzą z lat: 1325, 1328 i okresu między 1336 a 1357. Według dokumentów kolektora papieskiego Andrzeja z Verolo w 1326, wieś Michałkowice i budynek kościoła zostały opuszczone. W źródłach z lat 1363–1374 budynek kościoła uległ prawdopodobnie zniszczeniu. 14 lutego 1402 roku powstał nowy drewniany kościół ufundowany przez Macieja Wrochlika z Bytkowa.

Ważną datą w historii parafii było powstanie pierwszej w okolicy przykościelnej szkoły w 1421. Najstarszy opis kościoła pochodzi z roku 1598 i został sporządzony przez ks. Krzysztofa Kazimierskiego. Wokół ówczesnego kościoła znajdowały się zabudowania gospodarcze, ogrody i plebania.

W 1786 roku rozpoczęto rozbiórkę starego budynku kościoła i budowę nowego murowanego w stylu późnobarokowym. Patronami budowy byli: Antonii Rheinbaben, Lazarus Henckel von Donnersmarck, Johann Nepomucen von Kloch, Józef Mikusz i ks. proboszcz Wojciech Pawlikowski. 21 października 1787 poświęcono nowy kościół. Był on skromny na planie czworoboku i mieścił jedynie 600 osób. W 1829 roku dobudowano wieżę, a 1858 boczne skrzydła, kryptę i kaplicę. Dzięki przebudowie świątynia mieściła ponad dwa razy więcej wiernych. Mimo to, kościół z biegiem lat stawał się zbyt mały dla zwiększającej się ilości mieszkańców okolicznych terenów, co było spowodowane rozwojem przemysłu.

Budowę nowego kościoła rozpoczęto 1 października 1902 według projektu wybitnego architekta Ludwiga Schneidera. Kamień węgielny poświęcono 26 kwietnia 1903. Kosztującą około 200 tysięcy marek budowę ukończono w 1904 roku. Postawiona wówczas świątynia istnieje dotychczas.

2 czerwca 1910 roku biskup metropolita wrocławski Georg Kopp dokonał konsekracji kościoła. Rozbudowano w tym samym roku plebanię (podwyższono parterowy budynek o nadbudowane piętro), a proboszcz ks. Maximilian Gerlich ufundował szpital dla starców nazwany „Maximilianeum”(od jego imienia) – obecnie Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez zgromadzenie ss. boromeuszek.

W 1926 na zlecenie ks. Brandysa malarz Kowalewski z Katowic odnowił kościelną polichromię. Ustawiono wówczas ołtarz św. Rodziny oraz figury św. Józefa, św. Franciszka z Asyżu, św. Antoniego, Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej i krucyfiks, który był dziełem rzeźbiarza Folka z Pawłowic.

W 1973 roku świątynia otrzymała nowoczesny wystrój zaprojektowany przez inż. arch. Krystiana Laskego z Katowic. Pod pretekstem wymogów Soboru watykańskiego II zniszczono centralnie usytuowany witraż, ołtarz główny, usunięto balaski i stopnie w prezbiterium oraz polichromię. Nowy ołtarz stanął bliżej nawy głównej, a metalowa płaskorzeźba św. Michała Archanioła na tle betonowych słupów zastąpiła piękny, drewniany ołtarz autorstwa Carla Buhla, udekorowany licznymi rzeźbami z obrazem św. Michała Archanioła umieszczonym pośrodku.

Przez ostatnie kilkanaście lat kościół przechodził szereg remontów i restauracji. Zamontowano ogrzewanie podłogowe i kanalizację, wymieniono cały dach wraz z remontem wieży, położona nową granitową posadzkę i przemalowano wnętrze. Na początku 2015 r. konserwator diecezjalny w porozumieniu z ks.proboszczem parafii zadecydował o odtworzeniu pierwotnego ołtarza wg rysunku projektowego Carla Buhla. Do zrekonstruowanego ołtarza użyto oryginalnych rzeźb, które zostały zabezpieczone przez parafię, które po fachowo przeprowadzonej konserwacji trafiły z powrotem na ołtarz. Nie odzyskano już jednak oryginalnego obrazu św. Michała Archanioła, który to trafił do jednej z parafii na Pomorzu. W jego miejsce została namalowana kopia nieco różniąca się kolorystyką od oryginału.